mec. Katarzyna Kroner
Czy jeśli pismo branżowe kierowane do profesjonalistów i zawierające kierowane do nich reklamy zostanie umieszczone w ogólnie dostępnym miejscu, to zostanie wówczas uznane za reklamę kierowaną do publicznej wiadomości?
Tak. W doktrynie dotyczącej produktów leczniczych często podkreślano, że aby można było uznać reklamę za kierowaną do publicznej wiadomości, wystarczy sama faktyczna możliwość zapoznania się z przekazem przez nieprofesjonalistów. W związku z tym reklamą taką są również przekazy intencjonalnie skierowane do specjalistów, z różnych przyczyn docierające do osób niebędących profesjonalistami z branży medycznej.
Czy przepis nakładający zakaz kierowania do publicznej wiadomości reklamy wyrobów przeznaczonych do używania przez użytkowników innych niż laicy dotyczy takich wyrobów, które są używane zarówno przez profesjonalistów, jak i przez laików?
Zgodnie z interpretacją Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów
Medycznych i Produktów Biobójczych zakaz dotyczy jedynie wyrobów, które mogą być używane wyłącznie przez profesjonalistów. Jeżeli użytkownikiem wyrobu może być laik, to reklama kierowana do publicznej wiadomości jest dozwolona.
Czy optyk może wykorzystać materiały producenta i sam nakleić (np. na plakacie) wymagane przepisami informacje i ostrzeżenia, dostosowując reklamę do wymagań?
Optyk może tak robić. Zgodnie z przepisami ustawy do prowadzenia reklamy wyrobów medycznych uprawnione są podmioty gospodarcze, tj. producent, upoważniony przedstawiciel, importer, dystrybutor oraz podmiot zestawiający systemy lub zestawy zabiegowe. Mogą one prowadzić reklamę w sposób samodzielny, bez jej zatwierdzenia. Dotyczy to więc również optyka, który pełni rolę dystrybutora.
Konieczne jest przy tym podkreślenie, że reklamę prowadzić mogą również podmioty niebędące podmiotami gospodarczymi, jeśli zostanie ona zatwierdzona w formie pisemnej przez dany podmiot gospodarczy. Przypadek taki obejmuje np. agenta, który oferuje oprawy w imieniu producenta.
Czy działalność optyków jest działalnością gospodarczą lub zawodową, w której wykorzystuje się wyrób do świadczenia usług? Jeśli tak, czy oznacza to, że podmiot trzeci nie może wspierać działań reklamowych związanych z działalnością optyków?
Przepis ten budzi bardzo wiele wątpliwości. Działalność optyków bez wątpienia jest działalnością gospodarczą/zawodową.
W mojej ocenie powyższy przepis raczej nie znajdzie zastosowania do działalności optyków. Optycy wyłącznie dostosowują gotowe wyroby i są ich dystrybutorami, a nie świadczą usług przy użyciu soczewek, opraw czy okularów.
Przepis ten znajdzie natomiast zastosowanie do okulistów i optometrystów, np. przy reklamie usług polegających na badaniu wzroku, przeprowadzanych za pomocą konkretnego wyrobu.
Czy optyk, reklamując ogólnie swoje usługi, może ilustrować to zdjęciami modeli w oprawach okularowych, bez wymaganych przepisami informacji/ostrzeżeń, jeśli nie poda nazwy oprawy i producenta?
Opisane działanie stanowi reklamę działalności gospodarczej lub zawodowej. Żeby istniała możliwość uznania tego za reklamę wyrobów medycznych i konieczność wskazywania w tej reklamie dalej idących informacji, musiałaby zostać spełniona dodatkowa przesłanka.
Żeby przepis znalazł zastosowanie, musi istnieć możliwość zidentyfikowania „danego” produktu. W przypadku gdy na reklamie znajdują się modelki w okularach, których producenci czy marki nie zostały wskazane, nie można mówić o spełnieniu tej przesłanki.
W związku z tym, moim zdaniem, istnieje możliwość prowadzenia takiej reklamy bez spełniania wymagań stawianych przez Ustawę o wyrobach medycznych. Ze swojej strony rekomendowałabym jednak prowadzenie reklamy działalności gospodarczej z dużą ostrożnością – przede wszystkim unikając wskazywania wyrobów, za pośrednictwem których świadczone
są usługi.
Jeśli w reklamie zakładu optycznego pojawiają się – jako ilustracja – zdjęcia urządzeń do badania wzroku, to czy zgodnie z przepisami powinny być podane ich nazwy, stosowne ostrzeżenia itp.?
Jeśli urządzenie to będzie pokazane w sposób ogólny i nie będzie możliwości jego identyfikacji, to taka reklama będzie dopuszczalna i nie będzie musiała zawierać wszystkich elementów wymaganych dla reklamy wyrobów medycznych. Zgodnie z ustawą przepisy dotyczące reklamy stosuje się do reklamy działalności, gdy dotyczy ona usług świadczonych przy pomocy danego wyrobu.
Natomiast w przypadku np. urządzenia do badania wzroku, które jest wyrobem medycznym używanym wyłącznie przez profesjonalistów, gdy w przekazie będzie istniała możliwość jego identyfikacji, to taka reklama nie powinna pojawić się w sferze publicznej z uwagi na obowiązujący zakaz.
Czy jest reklamą prezentowanie konkretnych wyrobów na targach?
Do prezentowania konkretnych wyrobów na targach znajdą zastosowanie przepisy dotyczące reklamy wyrobów medycznych. Wynika to bezpośrednio z brzmienia przepisu. Bez wątpienia zarówno celem, jak i efektem działania polegającego na wystawianiu takich wyrobów jest zachęcanie do ich nabycia. Zazwyczaj będzie to jednak reklama kierowana do profesjonalistów, która wiąże się z mniejszymi ograniczeniami.
Czy produkty znajdujące się w gabinecie danej firmy (np. wystawione na regale) są reklamą?
Należy uznać, że nie jest to reklama, gdyż nie stanowi to formy zachęty. Najczęściej na regałach wystawiane są opakowania wyrobu medycznego, a zgodnie z ustawą nie są reklamą informacje umieszczone na opakowaniach. Jednak należy podkreślić, że aby takie działanie nie zostało uznane za reklamę, to nie mogą mu towarzyszyć dodatkowe elementy zachęty.
Jeśli natomiast na witrynie zostanie stworzona „wystawka” wyrobów danego producenta z prezentowanymi konkretnymi wyrobami, plakatami, materiałami promocyjnymi, logo – wówczas jest to reklama wyrobu medycznego.
Czy samo logo producenta to reklama wyrobów medycznych?
Logo firmy nie stanowi reklamy. Kryterium, które ma decydujące znaczenie przy ocenie danego przekazu, jest jego cel. Logo pełni przede wszystkim funkcję informacyjną i ma na celu identyfikację danego podmiotu lub marki, a nie zachęcenie do nabycia produktów.
Oczywiście konieczne jest podkreślenie, że decydujące znaczenie ma przy tym kontekst, w jakim dane logo jest stosowane bądź umiejscowione. Jeśli towarzyszy mu zdjęcie konkretnego wyrobu czy też inna informacja, która mogłaby zachęcić odbiorcę do dokonania zakupu wyrobu medycznego, wówczas działanie takie powinno zostać uznane za reklamę na gruncie Ustawy o wyrobach medycznych.
Czy reklamą jest oferowanie darmowej wysyłki na stronie sklepu oferującego m.in. wyroby medyczne?
Nie jest to reklama, jeżeli darmowa wysyłka dotyczy wszystkich produktów na stronie internetowej lub pewnej ich kategorii. Jeśli natomiast darmowa wysyłka dotyczy wyłącznie konkretnego wyrobu, to należy uznać, że działanie takie ma na celu zachęcenie do jego nabycia, a więc jest reklamą.
Czy musimy usunąć wszystkie materiały promocyjne dla pacjentów, np. broszury, ulotki itd.?
Istnieje konieczność usunięcia materiałów promocyjnych dla pacjentów, lecz jedynie tych, które dotyczą wyrobów przeznaczonych dla profesjonalistów. Nie ma bowiem zakazu prowadzenia jakiejkolwiek reklamy.
Jeśli chodzi o wyroby przeznaczone do używania przez laików, to należy wprowadzić w ulotkach i materiałach odpowiednie zmiany – tak, by spełniały one wymagania aktów prawnych. Będzie istnieć konieczność wycofania takich materiałów, które zawierają zakazane elementy, jak np. wizerunek lekarza.
Konieczne jest również podkreślenie, że jeśli rozpowszechnianie reklamy w postaci ulotek czy gadżetów rozpoczęło się przed 1 stycznia 2023 r., to można je nadal rozpowszechniać w dotychczasowej formie do 30 czerwca 2023 r. Do tego dnia nie będą one musiały spełniać wymagań ustawowych. Po tym terminie reklamy kierowane do laików będą musiały spełnić wymagania ustawy
