Jednak każdemu optykowi okularowemu i/lub optometryście podczas codziennej pracy może zdarzyć się sytuacja, w której u klienta czy pacjenta stwierdza on zmiany dotyczące oczu lub widzenia wymagające diagnozy i leczenia, niekiedy pilnego.
Chociaż decyzje w takich sytuacjach zwykle nie mieszczą się w zakresie kompetencji optyka okularowego i optometrysty, to ich świadomość o zagrożeniu widzenia związanym z występowaniem zmian patologicznych powinna sprawić, że nakłonią oni pacjenta do niezwłocznego udania się do okulisty. Dlatego tematy, którymi starałem się przez kilkanaście lat zainteresować Czytelników „Optyka
Polskiego”, obejmowały nie tylko problemy korekcji wad wzroku, ale także najczęściej występujących zmian chorobowych układu wzrokowego.
Doświadczony okulista potrafi – nierzadko już przy wstępnej rozmowie i pierwszym spojrzeniu na pacjenta – dostrzec zmiany, które mogą być przyczyną jego dolegliwości. Tym pierwszym spojrzeniem okulista obejmuje zwykle powieki. Także optometryści i optycy okularowi w swej codziennej działalności oceniają powieki pacjenta. Ta ocena jest ważna, gdyż powieki są istotnym elementem układu ochronnego oka i zaburzenia ich funkcji mogą doprowadzić do uszkodzenia gałki ocznej.
Powieki są ruchomymi fałdami twarzy osłaniającymi gałkę oczną od przodu.
Granicę powieki górnej stanowi brew. Granica powieki dolnej nie jest wyraźnie zaznaczona – odpowiada jej dolna krawędź oczodołu. Przestrzeń między brzegami wolnymi powiek, czyli szpara powiek, u osoby dorosłej ma długość ok. 3 cm i szerokość (przy patrzeniu na wprost) ok. 1 cm. Oczywiście konfiguracja szpary powiek zmienia się wraz z wiekiem (ryc. 1), podobnie jak wielkość gałki ocznej (ryc. 2).
Na brzegach powiek wyrastają rzęsy ustawione zwykle w dwa rzędy. U dorosłych na górnej powiece jest ich około 100–120, na dolnej około 40–50. Do mieszków włosowych rzęs uchodzą gruczoły łojowe i potowe, zwane gruczołami przyrzęsowymi. Na brzegach powiek znajdują się także ujścia gruczołów tarczkowych, wydalających substancję natłuszczającą brzegi powiek. W pobliżu kąta przyśrodkowego znajduje się otworek łzowy zwany punktem łzowym – początek drogi odprowadzającej łzy.
Cały artykuł dr n. med. Andrzeja Styszyńskiego dostępny w e-wydaniu na stronie https://feniksmedia.pl/publikacje/Optyk_Polski/78/51/
