Proporcje okularów. Zacznijmy od „konstytucji”

Wielkość oraz proporcje oprawki, tarczy i zauszników mają często znaczący wpływ na budowanie relacji między proporcjami oczu, brwi, nosa i ust. Żaden z naszych klientów/pacjentów nie chce uzyskać efektu zbyt pomniejszonych lub nadmiernie powiększonych oczu w oprawkach okularowych. Gdy oczy są zbyt duże lub zbyt małe, to proporcje twarzy są zachwiane, a wtedy ani klient, ani my nie jesteśmy usatysfakcjonowani. I to jest doskonały punkt wyjścia do kolejnego etapu w stylizacji, czyli doboru właściwych proporcji okularów dla naszego klienta.

Proporcje są ważne

To właśnie proporcje – obok takich cech okularów, jak: kolor, kształt czy forma – sprawiają, że okulary są jednymi z najważniejszych aspektów dobrego stylu. Proporcje odczytujemy w sposób natychmiastowy i to właśnie ich właściwa relacja (widoczna często już po założeniu okularów) decyduje o satysfakcji i warunkuje ją, a w konsekwencji przekłada się na decyzję o zakupie i na dalszą relację z klientem. Dowolna oprawa spośród tych, które posiadamy w salonie, będzie się prezentować nieco inaczej na twarzach poszczególnych klientów. Wynika to z faktu, że każda twarz jest inna, każda ma indywidualne i niepowtarzalne proporcje. Tymi zagadnieniami zajmuje się biometria – dynamicznie rozwijająca się dziedzina nauki. Dziś proporcje twarzy wykorzystywane są do zindywidualizowanego projektowania okularów z wykorzystaniem skanów głowy i twarzy w obrazowaniu 3D. Nacisk na proporcje, oprócz barw personalnych i temperamentów, staje się zatem coraz bardziej pożądany przez klientów.

Proporcje a dobór opraw okularowych

Właśnie ze względu na proporcje tylko kilka spośród wielu dostępnych opraw będzie idealnie pasować do danego klienta. Właściwe proporcje to również obszar użytkowego dostosowania okularów do wielkości i proporcji ciała, głowy oraz twarzy. Wszystko to – oprócz aspektów wizualnych – przekłada się także na funkcjonalność i użytkowość okularów. Warto zauważyć, że proporcje okularów i ich dopasowanie są tak samo ważne dla klientów w każdej grupie wiekowej. Reprezentanci młodszego pokolenia bardzo chętnie komunikują swoje upodobania dotyczące wielkości i proporcji okularów. Często słyszymy: „Te są dla mnie zbyt duże, a te zbyt małe”. Wynika to z faktu, że proporcje zmierzają do wzajemnego równoważenia się, wizualnej i optycznej harmonii opartej na relacjach wielkości i kształtów. Osoba o drobniejszej budowie ciała i głowy powinna raczej przymierzać oprawki mniejsze lub/i delikatniejsze w swej konstrukcji. Z koleji osoby o masywniejszej lub bardziej zwartej budowie ciała swoje poszukiwania powinny rozpocząć raczej od oprawek pełniejszych, o nieco mocniejszej konstrukcji.

Oprawy versus sylwetka

Odnosząc się w pierwszej kolejności do proporcji okularów względem budowy i proporcji ciała, warto odwołać się do opracowań naukowych z zakresu morfologii, a dokładniej mówiąc do tzw. konstytucji, czyli określenia biotypu konstrukcji człowieka, jego sylwetki i proporcji. Warto również zauważyć, że „Budowa ciała w ujęciu systemów konstytucjonalnych była początkowo tworzona na użytek medycyny, następnie zaś znalazła zastosowanie w sporcie, w doborze do niektórych służb wojskowych czy zawodów” („Antopologia fizyczna” pod red. Andrzeja Malinowskiego, Wydawnictwo PWN, 1960).

Mówiąc o systemach typologicznych, należy i warto spojrzeć na zagadnienie wielkości i dopasowania okularów przez pryzmat zindywidualizowania ich pod kątem cech klienta i jego własnych osobniczych proporcji ciała.

Typologie budowy ciała

W związku z tym, że statystycznie średni czas życia jednej oprawki wynosi obecnie około 28 miesięcy, a badania kontrolne wzroku zalecane są raz w roku, częstotliwość wymiany oprawek jest większa. Z tego też powodu rośnie świadomość klientów/pacjentów, którzy zmieniają się wraz z upływem czasu. Z definicji M. Czernoruckiego wynika, że wielkość i proporcje okularów należy dobierać tu i teraz, gdyż ciało, głowa i twarz ulegają pewnym przemianom w czasie. Pierwszą typologią, która może być wykorzystywana przy próbie określania proporcji ciała, jest typologia Hipokratesa.
Wyróżnił on dwa typy sylwetki:

1. habitus phthisicus – typ o szczupłej sylwetce,

2. habitus apoplecticus – typ o budowie pełniejszej.

W ten prosty sposób dowiedzieliśmy się, jak wykorzystać indywidualne proporcje ciała w procesie doboru oprawek okularowych:

• osobom o sylwetkach mniejszych, drobniejszych czy szczuplejszych należy proponować oprawki mniejsze i delikatniejsze,

• osobom większym czy pełniejszym należy proponować oprawki większe, o mocniejszej konstrukcji.

Ta prosta typologia nie wyczerpuje tego tematu, a wręcz dopiero go otwiera. Doskonałym uzupełnieniem dla stylizacji okularów jest rozwinięcie typologii przez Galena.

W sposób naturalny moglibyśmy w tym momencie przejść do technik temperamentalnych z wykorzystaniem dopasowania wielkości i konstrukcji okularów dla choleryków, sangwiników, flegmatyków czy melancholików. Te powiązania i związek pomiędzy wielkościami i proporcjami wykazał między innym Ernest Kretschmer, niemiecki lekarz psychiatra, profesor na Uniwersytecie w Marburgu.

Dziś, ze względu na nieco bardziej użytkowy charakter tego artykułu, chcielibyśmy zwrócić uwagę, że proporcje okularów są niezwykle ważne. Odnoszą się one do stylu życia naszych klientów/pacjentów i ich indywidualnych cech, które leżą u podstaw zrozumienia ich potrzeb. Proporcje ciała to temat niezwykle delikatny. Jeśli go jednak dokładnie zrozumiemy, wówczas będziemy mogli bardziej świadomie i trafniej dobierać oprawki okularowe.

Warto podkreślić, że temat proporcji okularów dotyczy obszarów takich jak np.:

• proporcje/kształty twarzy (których jest 10),

• proporcje/kształty głowy (których jest 9),

• profile boczne twarzy (których jest 6),

• profile górne głowy (których jest 24),

• kształty ust (których jest 4).

Personalizacja doboru opraw

Opanowanie zagadnień proporcji twarzy, głowy i ciała pozwala w sposób spersonalizowany komponować kształty, wielkości i formy opraw okularowych – tak, aby okulary pasowały jak najlepiej. Dobrze dobrane proporcje przekładają się na komfort i satysfakcję klienta/pacjenta. Najistotniejsze jest jednak to, że wtedy układ optyczny jest zoptymalizowany i stabilny; niwelujemy także efekty uboczne, takie jak aberracje w peryferyjnych polach widzenia czy dyskomfort w przypadku bardziej złożonych układów optycznych. Dlatego też ogromne znaczenie mają proporcje okularów, które swoje mocne korzenie mają w antropometrii, medycynie oraz fizyce.

Wszyscy doskonale wiemy, że szerokość nasady nosa w proporcjach przekłada się na rozstaw soczewek, a co za tym idzie – na budowę i proporcje okularów. Proporcje okularów zapewniają też odpowiednią i zindywidualizowaną centrację.

Styliści opraw okularowych są odpowiednio przygotowani i wyposażeni w wiedzę, którą posługują się niejako automatycznie. W przypadku profesjonalnego stylisty dobór opraw w salonie, z uwzględnieniem proporcji, trwa zaledwie kilka minut. W zamian ograniczamy przypadkowość wyborów i minimalizujemy ryzyko braku satysfakcji ze strony klienta.

Nawet przy różnych wielkościowo oprawach w modelu skrzyniowym możemy dobrać dla jednej twarzy wiele opraw. Jednym z kluczy do sukcesu jest indywidualizacja, u której podstaw leży rozumienie potrzeb klienta.