Zarządzanie krótkowzrocznoscią

Damian Biernacki

Technical Product Expert, EssilorLuxottica Poland, Baltics & Ukraine

Przełomowe badanie1 przeprowadzone w 2015 roku przez Brien Holden Vision Institute (BHVI) pokazuje, że częstość występowania krótkowzroczności wzrośnie na całym świecie z 34% (2,6 mld) światowej populacji w 2020 roku do prawie 50% (5 mld) światowej populacji do 2050 roku. Oznacza to, że według przewidywań do 2050 roku co druga osoba będzie borykała się z krótkowzrocznością. W konsekwencji takiego wzrostu częstość występowania wysokiej krótkowzroczności (≤ -5,00 dpt.) prawdopodobnie wzrośnie z 5,2% (399 mln) w 2020 roku do prawie 10% (1 mld) w roku 2050. Szacunki dotyczące krótkowzroczności sugerują, że co najmniej miliard ludzi może być potencjalnie narażonych na zwiększone ryzyko trwałego upośledzenia wzroku związanego z wysoką krótkowzrocznością.

Rozwój i progresja krótkowzroczności

Krótkowzroczność jest spowodowana zwiększoną osiową długością gałki ocznej (typ częstszy2) lub nadmiernie zakrzywioną rogówką i/lub soczewką. W związku z tym światło pochodzące z odległych obiektów skupiane jest przed siatkówką i powoduje niewyraźne widzenie na daleką odległość, za to wyraźne podczas oglądania bliższych obiektów. Krótkowzroczność jest stanem, w którym ekwiwalent sferyczny refrakcji wynosi ≤ -0,5 dpt. dla nieakomodującego oka3. Natomiast wysoka krótkowzroczność to stan, w którym ekwiwalent sferyczny refrakcji wynosi ≤ -6,0 dpt. dla nieakomodującego oka. W literaturze występuje również próg ≤ -5,0 dpt.³. Wysoka krótkowzroczność kojarzona jest z istotnie większym ryzykiem wystąpienia patologii układu wzrokowego.

U dzieci w wieku 6 lat oczekuje się wystąpienia niewielkiej nadwzroczności +1,00 dpt. Dziecko narażone na wystąpienie krótkowzroczności można zidentyfikować, porównując jego aktualną wadę refrakcji z normą wiekową. Niższa dalekowzroczność niż oczekiwana dla dziecka w określonym wieku może wskazywać na ryzyko rozwoju krótkowzroczności.

Istotne czynniki ryzyka rozwoju krótkowzroczności ze względu
na wadę wzroku:

• +0,75 dpt. lub mniej w wieku 6 lat
• +0,50 dpt. lub mniej w wieku od 7 do 8 lat.

Głównym czynnikiem przyczyniającym się do szybszego postępu krótkowzroczności u dzieci jest młody wiek wystąpienia krótkowzroczności.

Tematem tego artykułu jest zarządzanie krótkowzrocznością. Pojęcie to obejmuje zarówno działania prewencyjne, mające na celu opóźnienie wystąpienia krótkowzroczności, jak i strategie związane z jej kontrolą. Poniższy rysunek przedstawia szacunkowy model progresji oparty
na danych pochodzących od
629 dzieci w wieku od 7 do 15 lat, noszących konwencjonalne okulary.

Opóźnienie wystąpienia krótkowzroczności skraca okres, w którym wada będzie się rozwijała. Badania z 2015 roku4 pokazują,
że opóźnienie wystąpienia krótkowzroczności wpływa na tempo jej progresji, które wynosi odpowiednio 0,9 dpt./rok,
jeżeli krótkowzroczność pojawi się
w wieku 7 lat, oraz 0,3 dpt./rok, kiedy krótkowzroczność pojawi się w wieku 12 lat.

Istnieje kilka czynników ryzyka, które zostały zidentyfikowane jako przyczyniające się do wystąpienia i progresji krótkowzroczności:

1. Historia krótkowzroczności w rodzinie – jeżeli jeden rodzic jest krótkowidzem, ryzyko wystąpienia krótkowzroczności u dziecka wzrasta dwukrotnie, w przypadku obu rodziców z krótkowzrocznością ryzyko to wzrasta pięciokrotnie5.
2. Pochodzenie – wysoki wskaźnik występowania krótkowzroczności i szybszy jej postęp obserwuje się u dzieci pochodzenia azjatyckiego w porównaniu z dziećmi
   pochodzenia kaukaskiego6.
3. Ilość czasu spędzanego w bliskich odległościach – dzieci, u których wystąpiła krótkowzroczność w wieku 5–6 lat, wykonywały istotnie więcej prac w bliży (19,4 godzin/tydzień vs 17,6 godzin/tydzień)7. Ryzyko rozwoju krótkowzroczności mocniej wiąże się z czytaniem z bliskich odległości
   (< 20 cm) przez długi czas (> 45 min) niż z całkowitym czasem wykonywania czynności w bliży8, 9.
4. Czas spędzany na zewnątrz – zwiększenie ilości czasu spędzanego na zewnątrz skutecznie zapobiega krótkowzroczności, ale nie jest to czynnik istotnie spowalniający progresję krótkowzroczności u osób już krótkowzrocznych10.
5. Nadwzroczne peryferyjne rozogniskowanie – zwiększa tempo progresji krótkowzroczności11.
6. Niedokorygowana krótkowzroczność – zwiększa tempo progresji krótkowzroczności12.

Dwoma najgroźniejszymi i najczęściej występującymi powikłaniami związanymi z wysoką krótkowzrocznością są makulopatia krótkowzroczna oraz odwarstwienia siatkówki, których ryzyko wystąpienia w dorosłym życiu wzrasta kolejno 40,6-krotnie13 i 21,5-krotnie14.

Kontrola progresji krótkowzroczności

Ze względu na rosnącą częstość występowania krótkowzroczności wiele ośrodków naukowych cały czas intensywnie pracuje nad rozwiązaniami mającymi na celu spowolnienie progresji krótkowzroczności, czyli jej kontroli. Złotym standardem w ocenie skuteczności różnych strategii mających na celu kontrolę krótkowzroczności jest pomiar długości osiowej gałki ocznej. Spowolnienie przyrostu gałki ocznej jest jednym z najważniejszych wyzwań ze względu na potrzebę ograniczenia częstości występowania powikłań związanych z wysoką krótkowzrocznością.

Oto kilka aktualnie stosowanych metod oraz skuteczność danego rozwiązania w spowolnieniu przyrostu długości gałki ocznej (AL%):

• atropina w stężeniu: 0,5% / 0,1% – skuteczność 29% / 26%15,
• soczewki kontaktowe (Bifocal CL) – skuteczność 53%16,
• soczewki ortokorekcyjne –
  skuteczność 52%17,
• soczewki okularowe 3. generacji D.I.M.S. (MiYOSMART) – skuteczność 60%18,
• soczewki okularowe 4. generacji H.A.L.T. (STELLEST) – skuteczność 60%19.

Wyniki jednego z najnowszych badań, opublikowanego 21 lutego 2023
na łamach czasopisma naukowego „Scientific Reports” – jednego z wielu czasopism w portfolio magazynu „Nature”, sugerują, że soczewki okularowe z wysoce asferycznymi mikrosoczewkami H.A.L.T. były skuteczniejsze w spowalnianiu progresji krótkowzroczności i wydłużenia osiowego gałki ocznej niż soczewki okularowe D.I.M.S. u chińskich dzieci20.

Poniżej wyniki nadmienionych badań:

• wśród użytkowników soczewek okularowych H.A.L.T. (Stellest) progresja krótkowzroczności była mniejsza średnio 0,29 dpt. (rocznie) w porównaniu do soczewek okularowych opartych o technologię D.I.M.S.,
• wśród użytkowników soczewek okularowych H.A.L.T. (Stellest) odnotowano średnio o 0,11 mm mniejsze osiowe wydłużenie gałki ocznej (rocznie) w porównaniu do użytkowników soczewek w technologii D.I.M.S.

---

1 Holden BA, Fricke TR, Wilson DA, et al. Global Prevalence of Myopia and High Myopia and Temporal Trends from 2000 through 2050. Ophthalmology. 2016;123(5):1036-1042. doi:10.1016/j.ophtha.2016.01.006.

2 Flitcroft, D.I., He, M., Jonas, J.B., Jong, M., Naidoo, K., Ohno-Matsui, K., Rahi, J., Resnikoff, S., Vitale, S., Yannuzzi, L., 2019. IMI – Defining and Classifying Myopia: A Proposed Set of Standards for Clinical and Epidemiologic Studies. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 60, M20–M30. https://doi.org/10.1167/iovs.18-25957

3 Flitcroft, D.I., He, M., Jonas, J.B., Jong, M., Naidoo, K., Ohno-Matsui, K., Rahi, J., Resnikoff, S., Vitale, S., Yannuzzi, L., 2019. IMI – Defining and Classifying Myopia: A Proposed Set of Standards for Clinical and Epidemiologic Studies. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 60, M20–M30. https://doi.org/10.1167/iovs.18-25957.

4 Sankaridurg, P., 2015. A less myopic future: what are the prospects? Clin Exp Optom, 98 (6), 494-6.

5 Jones L, Sinnott L, Mutti D, Mitchell G, Moeschberger M. Parental history of myopia, sports and outdoor activities, and future myopia. Invest Ophthalmol Vis Sci 2007; 48(8): 3524-3532.

6 Donovan L, Sankaridurg P, Ho A, Naduvilath T, Smith EL 3rd, Holden BA. Myopia progression rates in urban children wearing single-vision spectacles. Optom Vis Sci. 2012;89(1):27-32. doi:10.1097/OPX.0b013e3182357f79.

7 French, A.N., Morgan, I.G., Mitchell, P., Rose, K.A., 2013b. Risk Factors for Incident Myopia in Australian Schoolchildren. Ophthalmology 120, 2100–2108. https://doi.org/10.1016/j.ophtha.2013.02.035.

8 Gifford, K. L., Richdale, K., Kang, P., Aller, T. A., Lam, C. S., Liu, Y. M., Michaud, L., Mulder, J., Orr, J. B., Rose, K. A., Saunders, K. J., Seidel, D., Tideman, J., & Sankaridurg, P. (2019). IMI – Clinical Management Guidelines Report. Investigative ophthalmology & visual science, 60(3), M184–M203. https://doi.org/10.1167/iovs.18-25977.

9 Wen, L., Cao, Y., Cheng, Q., Li, X., Pan, L., Li, L., Zhu, H., Lan, W., Yang, Z., 2020. Objectively measured near work, outdoor exposure and myopia in children. Br. J. Ophthalmol. https://doi.org/10.1136/bjophthalmol-2019-315258.

10 French, A.N., et al., Time outdoors and the prevention of myopia, Experimental Eye Research (2013), http://dx.doi.org/10.1016/j.exer.2013.04.018.

11 The impact of myopia and high myopia: report of the Joint World Health Organization–Brien Holden Vision Institute, Global Scientific Meeting on Myopia, University of New South Wales, Sydney, Australia,
16–18 March 2015.

12 The impact of myopia and high myopia: report of the Joint World Health Organization–Brien Holden Vision Institute, Global Scientific Meeting on Myopia, University of New South Wales, Sydney, Australia,
16–18 March 2015.

13 Vongphanit J, Mitchell P, Wang J. Prevalence and progression of myopic retinopathy in an older population. Ophthalmology 2002; 109: 704-711.

14 Ogawa A, Tanaka M. The relationship between refractive errors and retinal detachment–analysis of
1,166 retinal detachment cases. Jpn J Ophthalmol 1988; 32(3):310-5.

15 Chia, A., Chua, W.-H., Cheung, Y.-B., Wong, W.-L., Lingham, A., Fong, A., Tan, D., 2012. Atropine for the treatment of childhood myopia: safety and efficacy of 0.5%, 0.1%, and 0.01% doses (Atropine for the Treatment of Myopia 2). Ophthalmology 119, 347–354.

16 Chamberlain, P., Peixoto-de-Matos, S.C., Logan, N.S., Ngo, C., Jones, D., Young, G., 2019. A 3-year Randomized Clinical Trial of MiSight Lenses for Myopia Control. Optom. Vis. Sci. Off. Publ. Am. Acad. Optom. 96, 556–567.

17 Chen, C., Cheung, S.W., Cho, P., 2013. Myopia Control Using Toric Orthokeratology (TO-SEE Study). Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 54, 6510–6517.

18 Lam, C.S.Y., Tang, W.C., Tse, D.Y., Lee, R.P.K., Chun, R.K.M., Hasegawa, K., Qi, H., Hatanaka, T., To, C.H., 2019. Defocus Incorporated Multiple Segments (DIMS) spectacle lenses slow myopia progression: a 2-year randomised clinical trial. Br. J. Ophthalmol. bjophthalmol-2018-313739.

19 Bao J., Huang Y., Xue L., Yang A., Lim EW., Spiegel D., Drobe B., Chen H. (2021). Myopia control with spectacle lenses with aspherical lenslets: a 2-year randomized clinical trial. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci.; 62(8):2888.

20 Guo, H., Li, X., Zhang, X. et al. Comparing the effects of highly aspherical lenslets versus defocus incorporated multiple segment spectacle lenses on myopia control. Sci Rep 13, 3048 (2023). https://doi.org/10.1038/s41598-023-30157-2.