Niedługo po wybuchu pandemii COVID-19 pojawiały się informacje sugerujące, że noszenie soczewek kontaktowych może zwiększyć ryzyko zakażenia koronawirusem. Wiele publikacji na ten temat sygnowali naukowcy, stąd wśród klientów, producentów, sklepów, optometrystów i sprzedawców zapanował duży niepokój. Doniesienia nie były wyssane z palca. Koronawirusem można zarazić się drogą kropelkową. Nosiciel zakaża podczas kaszlu, kichania, mówienia. Koronawirus może jednak, i to nawet przez kilkadziesiąt godzin, przetrwać na przedmiotach codziennego użytku, jak choćby banknotach, telefonach, poręczach siedzeń w autobusach. Jeśli dotkniemy czegoś, co miało kontakt ze śliną osoby zakażonej, a potem dotknie się twarzy – okolic nosa, oczu, uszu i ust, możemy się zakazić. Stąd też uwaga skupiła się na soczewkach kontaktowych.
Pierwotny niepokój zastępuje już jednak powoli spokój. – Po wielu bardzo ostrożnych zaleceniach i wytycznych światowych gremiów okulistycznych, jak choćby AAO – Amerykańskiej Akademii Okulistycznej, z początku pandemii COVID-19, obecnie nie uważa się, żeby noszenie soczewek kontaktowych stwarzało dla ich użytkowników zwiększone ryzyko transmisji wirusa SARS-CoV-2 – wyjaśnia dr n. med. Jaromir Wasyluk, specjalista chorób oczu z Centrum Okulistycznego OPTIMUM w Warszawie, https://optimumokulistyka.pl/. Podkreśla jednak, że należy szczególnie i jeszcze uważniej niż dotychczas zadbać o zasady higienę.
Higiena ważniejsza niż kiedykolwiek
Pacjentów, którzy noszą soczewki kontaktowe, oraz tych, którzy zaczynają dopiero z nimi przygodę, należy bezwzględnie uczulać na prawidłowe zasady higieny. Powinniśmy to robić zawsze, ale podczas pandemii ma to niezwykle istotne znaczenie. Najważniejsze jest odpowiednie umycie rąk. – Przed zdjęciem, założeniem i czyszczeniem soczewek kontaktowych ręce należy nie tylko umyć, ale i zdezynfekować, ponieważ dłoń może wchodzić w bezpośredni kontakt z błoną śluzową, jaką jest spojówka oka. Można tą drogą nieopatrznie wprowadzić do organizmu zakażenie – nie tylko zresztą koronawirusem, ale każdym innym drobnoustrojem – przypomina dr n. med. Jaromir Wasyluk.
Co w przypadku pacjentów zakażonych koronawirusem? – W przypadku stosowania soczewek przez osobę zakażoną można przenieść patogen dalej i zarazić innych, na przykład domowników, ponieważ w badaniach klinicznych stwierdzono obecność wirusa w płynie łzowym. W trakcie zakażenia COVID-19 spojówki zajęte są u pacjentów dość często, więc najlepszym rozwiązaniem w czasie choroby będzie zastąpienie soczewek okularami – mówi dr n. med. Jaromir Wasyluk. Specjalista przypomina także, by w okresie pandemii, w celu uniknięcia zarażenia, zalecać pacjentom noszenie soczewek jednodniowych, które minimalizują ryzyko transmisji wirusa.
Stosowanie się do zaleceń
Grzegorz Lewicki, optometrysta i pierwszy w Polsce członek FCOVD, College of Optometrists in Vision Development, zwraca uwagę, by zalecać pacjentom stosowanie się do zaleceń Polskiego Stowarzyszenia Soczewek Kontaktowych (PSSK), które zostały wydane już w maju ubiegłego roku. W zaleceniach podkreślono, że stosowanie soczewek kontaktowych jest bezpieczną metodą korekcji, należy jednak zawsze pamiętać o myciu i suszeniu rąk przed ich założeniem lub zdjęciem oraz pielęgnacji soczewek kontaktowych zgodnie z zaleceniami producenta. – Zalecamy również pacjentom stosowanie płynów oksydacyjnych (zamiast chemicznych) do dezynfekcji soczewek – mówi mgr Grzegorz Lewicki.
Odpowiednia higiena zapewnia bezpieczne noszenie soczewek kontaktowych. Warto służyć pacjentom radą i pomocą w przypadku jakichkolwiek wątpliwości w tym zakresie.
Rekomendowane przez Zarząd PSSK zalecenia dla pacjentów i pracowników gabinetów kontaktologicznych w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa:
- Stosowanie soczewek kontaktowych jest bezpieczną metodą korekcji, należy jednak zawsze pamiętać o myciu i suszeniu rąk przed ich założeniem lub zdjęciem oraz pielęgnacji soczewek kontaktowych zgodnie z zaleceniami producenta.
- Pacjenci nie powinni nosić soczewek kontaktowych w sytuacji aktywnej infekcji.
- Pacjenci z objawami przeziębienia lub grypy nie powinni być przyjmowani na wizytę kontaktologiczną (dobór soczewek, zmiana mocy soczewek).
- Należy zadbać o to, by w poczekalni znajdowała się jedynie osoba oczekująca na wizytę, a elementy wyposażenia poczekalni powinny być dezynfekowane po każdym pacjencie.
- Wszelkie czasopisma, zabawki, ulotki i inne zbędne przedmioty w poczekalni powinny zostać usunięte.
- Zalecana przerwa pomiędzy kolejnymi wizytami to przynajmniej 5 minut, a pomieszczenia, w których przebywał pacjent, powinny być wietrzone.
- Zaleca się, by w gabinecie podczas wizyty pacjentowi nie towarzyszyły dodatkowe osoby. Wyjątek stanowią osoby niepełnoletnie i osoby starsze wymagające asysty.
- Poza specjalistą w gabinecie nie powinny znajdować się osoby dodatkowe, takie jak praktykanci, stażyści.
- Przed każdą wizytą należy zdezynfekować powierzchnie, blaty, oprawy probiercze, przesłonki oraz wszystkie elementy, z którymi pacjent ma kontakt.
- Mycie rąk mydłem i suszenie jednorazowymi ręcznikami papierowymi powinno być wykonywane przez pacjenta i specjalistę przynajmniej
na początku i na końcu badania. - Zakładanie, zdejmowanie soczewek kontaktowych oraz badanie przedniego odcinka oka powinny odbywać się w jednorazowych rękawiczkach ochronnych.
- Standardowe czyszczenie soczewek próbnych gabinetowych powinno być poprzedzone czyszczeniem preparatem oksydacyjnym
bez neutralizacji.
Justyna Sobolak
