W wielu sytuacjach zależy nam na skutecznej ochronie oka i jego aparatu ochronnego przed promieniowaniem UV (bezpośrednio padającym z przodu, z boku i odbitym od tylnej powierzchni soczewki) czy też przed ciałami obcymi. Biorąc powyższe pod uwagę, okazuje się, że najskuteczniej tę funkcję spełniają okulary, których front jest wygięty do anatomicznej krzywizny czoła. W tej grupie produktów najczęściej wybierane przez klientów (również ze względów kosmetycznych) są okulary przeciwsłoneczne oraz przeznaczone dla osób uprawiających sport. Duża krzywizna frontu oprawy powoduje jednak nachylenie zamontowanych w nich soczewek, co niesie ze sobą pewne konsekwencje optyczne.
Modelowe ustawienie soczewek okularowych przed oczami zakłada,
że w pozycji podstawowej osie optyczne soczewek oraz osie widzenia się pokrywają (ryc. 1).
W tej sytuacji osie optyczne soczewek są prostopadłe do płaszczyzny frontu oprawy (zielona linia), w której leżą obie soczewki.
W sytuacji, gdy front oprawy jest ugięty, soczewki obracają się wokół osi pionowej – każda w innym kierunku (ryc. 2).
Kąt oznaczony na rysunku jako FA to kąt zawarty w płaszczyźnie poziomej pomiędzy osią optyczną soczewki a osią widzenia w pozycji podstawowej. Kąt ten, definiowany analogicznie jak nachylenie pantoskopowe (PT), mierzymy w sytuacji, gdy w oprawie soczewek jeszcze nie ma, i dlatego wyznaczamy kąt wynikający z zakrzywienia frontu oprawy (ang. Face Form Angle, FFA, FA).
Zgodnie z definicją według normy
ISO 13666:2019 interesujący nas kąt FA (4) wyznaczamy w płaszczyźnie poziomej między kierunkiem pierwotnym osi widzenia (1) a prostopadłą (3) do linii odniesienia (2), przechodzącej przez wierzchołek rowków krawędzi nosowej i skroniowej oprawy w płaszczyźnie poziomej, zawierającej kierunek pierwotny osi widzenia (ryc. 3). Przyjmując, że oś optyczna soczewki jest prostopadła do linii odniesienia (2), możemy uznać, że obie przytoczone definicje określają ten sam kąt.
Przyjmuje się, że kąt (4) jest dodatni, gdy część skroniowa soczewek jest przesunięta do tyłu względem części przynosowych, a ujemny, gdy części przynosowe soczewek są przesunięte do tyłu względem części przyskroniowych.
Wpływ tego nachylenia soczewek wokół osi pionowych jest taki, jak w przypadku nachylenia wokół osi poziomych, czyli wielkość astygmatyzmu, jaki powstanie, możemy wyznaczyć ze wzorów:
gdzie: S’ – oznacza nową wartość sferyczną, S – nominalną wartość sferyczną mocy czołowej tylnej, FA – kąt krzywizny oprawy, n – współczynnik załamania światła materiału soczewki, C – wartość mocy cylindrycznej.
Cały artykuł na https://feniksmedia.pl/publikacje/Optyk_Polski/81/88/